10 jaar gouverneurschap is een dankbaar moment voor een terug- en vooruitblik. Onder de titels: 'Denken aan gisteren, kijken naar morgen' en 'Even achterom kijken en dan opnieuw op de pedalen', deden mijn voorgangers het mij voor.

November 2018 is bovendien een bijzonder moment: de lokale verkiezingen zijn net achter de rug, de legislatuur loopt af, stap voor stap wennen we aan het nieuwe provinciehuis en dra treedt een nieuwe, afgeslankte ploeg aan.

10 jaar lang inmiddels heb ik het voorrecht om gouverneur te mogen zijn van de boeiendste, meest uitdagende, want -in alle opzichten- meest diverse provincie van het land.

Boeiend dankzij haar speerpuntsectoren die de provincie Antwerpen op een unieke manier verbinden met de, ondanks tegenstrijdige tendensen, zeer geglobaliseerde wereld: de zeehaven met geïntegreerde petrochemische cluster, health en lifesciences, diamant, maar ook bijv. duurzaam bouwen.

Boeiend dankzij haar unieke symbiose tussen wetenschap & onderwijs, kunst & cultuur en innovatief, zeer open-minded ondernemerschap.
Boeiend dankzij haar inwoners in al hun diversiteit, met hun levensprojecten, twijfels en ambities.

Uitdagend omdat alle voorgaande, veelal unieke troeven in combinatie met de dichtheid van zowat alles: regeldichtheid, bevolkingsdichtheid en vervoersnetdichtheid,… de provincie erg kwetsbaar maken in het licht van de klimaatverstoring. Dat geldt ook voor de manier waarop die zich vertaalt in weersextremen zoals droogte en hitte of overstromingen en stormen én de noodzakelijke energietransitie. Gelukkig beschikt de provincie met de grootste nood aan duurzame, hernieuwbare energie minstens in potentie ook over de grootste, duurzame energiecapaciteit.

Uitdagend omdat dé harde randvoorwaarde om haar unieke positie te behouden en te versterken een duurzame oplossing voor het mobiliteitsvraagstuk blijft: veilig, (nagenoeg) zero-emissie, innovatief en vlot verkeer.

Uitdagend omdat alle uitdagingen een nieuwe, innovatieve manier van wonen, leren, ondernemen, werken, bewegen en samenleven veronderstellen, niet in het minst door de extreme luchtvervuiling in onze regio.

Divers: Antwerpen is aanwezig in de wereld. Dat zei ik al. Dankzij de soms ondoorgrondelijke wegen van de migratie, geldt ook het omgekeerde: nagenoeg de hele wereld is present in Antwerpen. De superdiversiteit manifesteert zich ook op tal van andere manieren.

Erg jong, ouder of op gezegende leeftijd; zeer welgesteld, brede middenklasse of node vechtend voor een menswaardig bestaan; min of meer gezond of helaas moeten leven of afrekenen met een handicap, ernstige ziekte of verslaving…

Mensen die door hard werk eerlijk en correct hun dagelijks brood verdienen én mensen die schaamteloos, gewiekst en niet zelden op de kap van wie erg kwetsbaar is, schandelijk poen pakken in de illegaliteit of criminaliteit; talloos vele vrijwilligers die bijdragen tot een warme provincie en mensen die zich weinig van anderen aantrekken… u vindt het allemaal in Antwerpen. Het is een open deur: ook deze kant van onze provincie bevat evenveel troeven als complexe uitdagingen.

Vanop het boeiende kruispunt van beleids- en bestuursniveaus van waaruit gouverneurs in de luwte mogen en moeten functioneren: internationaal, federaal, Vlaams, provinciaal en lokaal, onderhield ik u de voorbije 10 jaar over thema’s die, met voormelde context voor ogen, relevant waren en zijn voor provincie Antwerpen.

Steeds maakte ik een korte analyse, trachtte ik een compact overzicht te geven van de beleidscontext op het zogenaamde ‘hogere’ niveau, om daarna in te zoomen op provincie Antwerpen, al dan niet in wisselwerking met de zogenaamde arrondissementen, steden en gemeenten én de bevolking. Om telkens af te sluiten met een aantal zeer concrete voorstellen en/of aanbevelingen.

Dan rijst de vraag of en in welke mate veel, de meeste -wie weet zelfs alle- van die voorstellen gerealiseerd zijn. Sommige ervan klinken inmiddels oubollig of zijn compleet achterhaald, veelal omdat de wereld en/of de beleidsinzichten intussen fundamenteel zijn veranderd.

Dat de wereld is veranderd, is een open deur.

Toen ik er een goede 10 jaar geleden aan begon was het vertrouwen in financiële instellingen een onwankelbare evidentie; werd nu al gewezen-president Barack Obama voor de eerste keer verkozen; heerste er nog relatieve vrede in Syrië; was terreurgeweld iets van relatief lang geleden of ver weg; waren radicalisme of extremisme, cybersecurity of fakenews begrippen die zelden gegoogeld werden; leefden we nog zonder smartphone.

En van een totaal andere orde: er was toen ook nog geen sprake van dat uw bestuur de mooie bevoegdheden cultuur, welzijn, sport en jeugd dreigde te verliezen.

Inmiddels zijn we 10 jaar en 10 redes verder. Redes over min of meer uiteenlopende onderwerpen, al lopen er ook een aantal rode draden doorheen.