Proefbedrijf Pluimveehouderij 2022
Hoogtepunten
“Na twee coronajaren was het fijn dat we in 2022 weer een contactdag konden organiseren over ons leghennenonderzoek.”
Contactdag 18 maart 2022
Na enkele coronajaren organiseerden we in maart 2022 een contactdag met de focus op leghennenonderzoek. Geïnteresseerde pluimveehouders en andere erfbetreders kregen in de lege leghennenstallen onderzoeksresultaten, demonstraties en workshops gelinkt aan 8 onderzoeksprojecten.
- MiteControl: Aanpak van rode vogelmijt door middel van niet-chemische behandelingen en cameramonitoring.
- LegMoni: Ontwikkeling van een welzijns-monitoringsprotocol aan de slachtlijn.
- Miteprevent: De rol van monitoring in een efficiënte aanpak van rode vogelmijt.
- LegLanger: De mogelijkheden voor het langer aanhouden van leghennen.
- Code 2+: Voorstelling van een alternatief huisvestingssysteem voor leghennen, met focus op dierenwelzijn en emissies.
- Biologische leghennenhouderij: Focus op lopend onderzoek in de biologische leghennenhouderij.
- HeleSnavels: Houden van hennen met hele snavels: wat leert de praktijk ons over de pikkerij problematiek?
- Life ACLIMA: Het inzetten van regenwater als drinkwater voor leghennen en het effect van nevelkoeling op waterverbruik in een leghennenstal.
Naast alle partners en eigen collega's ontvingen we 41 pluimveehouders en andere erfbetreders op onze interactieve contactdag.
Interreg NWE MiteControl (NWE 756)
Het MiteControl project startte in 2018 met als doel het ontwikkelen van duurzame bestrijdingsmethoden tegen de rode vogelmijt (‘bloedluis’). Deze hardnekkige ectoparasiet is alomtegenwoordig: naar schatting hebben 80% van de Europese leghennenbedrijven hiermee te kampen. In sommige landen loopt het aantal zelfs op tot 94%. De economische schade veroorzaakt door de vogelmijt loopt al snel op tot 31 miljoen euro per jaar.
Geïntegreerde plaagbestrijding (‘IPM’) wordt al wijdverspreid toegepast in de tuinbouwsector, maar nog niet in de veehouderij. Binnen het MiteControl project zijn IPM-strategieën ontwikkeld en uitgetest onder praktijkomstandigheden in België (onder meer in de eigen stallen van het Proefbedrijf Pluimveehouderij), Frankrijk en Engeland. Het IPM-concept omvat acht verschillende stappen waaronder binnen het project de nadruk ligt op preventie, monitoring, het gebruik van niet-chemische producten, het opvolgen van de eventuele vorming van resistentie tegen de aangewende middelen en pas als allerlaatste redmiddel het inzetten van (niet-selectieve) chemische acariciden. Tijdens het afgelopen projectjaar 2022 hebben we fel ingezet op communicatie van de resultaten en het bewustmaken van de mogelijkheden voor duurzame bestrijding van de vogelmijt. Zo hebben we onder meer drie verschillende informatiebrochures opgemaakt voor pluimveehouders rondom de biologie en levenscyclus van de vogelmijt, monitoren van infestaties en duurzame bestrijding. Op 16 maart 2022 organiseerde het Proefbedrijf Pluimveehouderij in samenwerking met de overige projectpartners bovendien een livestream vanuit de legstal in Geel.
Tijdens verschillende korte demonstraties werd het belang van onder meer reiniging en desinfectie in de leegstand periode verduidelijkt, vier simpele monitoringstechnieken besproken en een aantal niet-chemische behandelingen op een rijtje gezet. Nadien is de opname van de livestream bewerkt tot korte filmpjes per onderwerp. Deze filmpjes zijn beschikbaar op de verschillende websites, zowel van het project als de afzonderlijke partners. Het MiteControl project loopt officieel ten einde in augustus 2023. Desondanks staat er nog heel wat op de planning. Naast disseminatie van de communicatiematerialen voor verschillende pluimveesectoren (leghennen opfok, vleeskuikenouderdieren en leghennenhouders) richten we ons ook naar particuliere kippenhouders. Het probleem van de rode vogelmijt beperkt zich immers niet tot de commerciële pluimveehouderij, ook de rondscharrelende kippen in Vlaamse achtertuinen ondervinden er vaak last van. Daarom zetten we hier in 2023 ook op in, met een animatiefilmpje voor het brede publiek. Dit initiatief zal gelanceerd worden tijdens een persmoment op 19/04 2023.
“Vooraleer bloedluizen automatisch geteld worden, verzamelen we ze in een petrischaal.”
Welkom waterzuiveringsinstallatie
Circulair gebruik van water
Sinds 2021 is het Proefbedrijf Pluimveehouderij partner in het Europese Life ACLIMA-project. Dit project wil de landbouwsector ondersteunen om op een duurzame manier om te gaan met een toenemende waterbehoefte en een dalende waterbeschikbaarheid. Naast het verhogen van hemelwatergebruik en het beperken van waterverbruik bij stalkoeling ambieert het project ook een circulair gebruik van water op landbouwbedrijven waar mogelijk.
Voor het Proefbedrijf Pluimveehouderij betekent dit dat we het reinigingswater van de nieuwe vleeskuikenstal zuiveren, waarna het opnieuw kan ingezet worden als reinigingswater.
Op deze manier demonstreren we technologie die het mogelijk maakt om waterverbruik op pluimveebedrijven drastisch te verminderen.
Als waterzuiveringsinstallatie kozen we voor de BelleAqua Flex. Met deze mobiele installatie wordt het water biologisch gezuiverd in een zeecontainer die opgedeeld werd in verschillende compartimenten. De installatie werd geplaatst op 13 juni 2022 en op 13 september in gebruik genomen. De eerste vleeskuikenrondes werd de installatie grondig doorgemeten en geoptimaliseerd, om te garanderen dat het gezuiverde water aan de kwaliteitseisen voldoet. In de loop van 2023 zal het gezuiverde water opnieuw ingezet worden als reinigingswater in de nieuwe vleeskuikenstal.
Dit zou betekenen dat er per ronde een volume water van ongeveer 22.000 liter kan bespaard worden. Hoewel de installatie in staat is om het water tot loosbare kwaliteit te zuiveren, wordt het water binnen het project niet geloosd. Het gezuiverde water wordt opgevangen in tanks. In afwachting van de volledige optimalisatie van het zuiveringsproces tijdens de testfase, wordt het gezuiverde spoelwater op het Proefbedrijf Pluimveehouderij nog steeds afgezet onder de status van drijfmest.
“Dankzij de waterzuiveringsinstallatie kan er per vleeskuikenronde ongeveer 22 000 liter water bespaard worden.”
Watervraag
Het Proefbedrijf Pluimveehouderij is momenteel partner in drie projecten rond het thema water: Life ACLIMA, BiofilmPrevent en WAVE. Binnen Life ACLIMA en WAVE worden verschillende technologieën uitgetest die de (grond)watervraag op pluimveebedrijven moeten doen dalen. Dit kan door waterverliezen tijdens het reinigen of hitteperiodes te beperken of door regenwater te zuiveren tot reinigings- of drinkwater. BiofilmPrevent focust op drinkwaterkwaliteit in vleeskuikenstallen door een correcte aanpak van biofilms in drinkwaterleidingen.
De projecten beperken zich niet tot de stallen van het Proefbedrijf Pluimveehouderij. Ook praktijkbedrijven krijgen de mogelijkheid om deel te nemen. De pluimveehouder krijgt hierbij ondersteuning bij het monitoren van zijn waterverbruik en het analyseren van de drinkwaterkwaliteit. Daarnaast worden er bedrijfsspecifieke adviezen gegeven over waterbesparing en –hergebruik. Deelnemende pluimveehouders kunnen ook hulp krijgen bij het aanvragen van subsidies bij het nemen van waterbesparende maatregelen.
Emissies reduceren
Stikstofproblematiek
De stikstofproblematiek is uiterst actueel. Veehouders moeten de komende jaren de ammoniakemissies uit hun stallen sterk reduceren. Er zijn een aantal maatregelen die erkend zijn als emissie-armsysteem en toepasbaar zijn in nieuwe stallen. Maar door de verdere verstrenging van de normen zijn bijkomende inspanningen nodig en is er nood aan de verdere ontwikkelingen van nieuwe technieken. Vooral in bestaande stallen ontbreekt het de veehouders vaak nog aan werkbare maatregelen om de vereiste emissiereducties te realiseren.
Potentiële reductiestrategieën zijn vaak onvoldoende doorontwikkeld. Ofwel hebben ze een sterke negatieve impact op het bedrijfsinkomen. Dit is een essentieel op te lossen knelpunt om te komen tot een duurzamere en competitieve pluimveehouderij.
Kuikemis
In het VLAIO Kuikemis-project is onderzoek uitgevoerd naar brongerichte maatregelen om via voeding, management, klimaatregeling de vorming van ammoniak te verminderen. Een lager eiwitgehalte in het voeder zorgt voor een lagere emissie, maar ook de gebruikte grondstoffen en additieven in het voeder hebben een effect op de emissies. Het strooiselmateriaal waarmee de stallen ingestrooid wordt, heeft een duidelijke invloed. Bij gebruik van vlaslemen is de ammoniakemissie lager. Bij gebruik van turf is de strooiselkwaliteit in de stallen beter, maar uit recente metingen blijkt dat de NH3-emissie toe. Uitkomst in de stal biedt voordelen naar diergezondheid en reductie van antibioticagebruik, maar uit de metingen blijkt dat de betere strooiselkwaliteit resulteert en een hogere NH3-emissie.
Toekomstplannen
De komende jaren willen we zowel de vleeskippenstallen als legkippenstal op het Proefbedrijf Pluimveehouderij verder uitrusten met sensoren om emissies te meten en zo de effecten van een potentieel reducerende technieken door te meten en te komen tot meer erkende reducerende technieken die de pluimveehouders kunnen toepassen in hun stallen.
“Met een optimale vaccinatie kan je de diergezondheid verbeteren.”
OptiVac Vleeskip
De toenemende antibioticaresistentie zorgt voor een grote maatschappelijke druk om het antibioticagebruik ook bij de dieren sterk te verlagen. Dit project demonstreert de mogelijkheden om via een optimale vaccinatie de diergezondheid te verbeteren en zo een verlaging van het antibioticagebruik te bekomen. Op het Proefbedrijf Pluimveehouderij zijn de mogelijkheden van in ovo vaccinatie* en de optimalisatie van de inenting van ééndagskuikens in de pluimveestal zelf gedemonstreerd. De toegepaste vaccinatieschema’s in de praktijk zijn geëvalueerd. Op een reeks praktijkbedrijven is gedemonstreerd hoe de pluimveehouder via het gericht afstemmen van vaccinaties op de bedrijfssituatie en omgevingsdruk kan komen tot een betere diergezondheid en een lager antibioticagebruik. Per type vaccinatie zijn protocollen opgesteld die voor de pluimveehouder handige tools zijn om de kwaliteit van de vaccinaties te verbeteren en hen ondersteunen om via preventieve maatregelen te komen tot een lager antibioticagebruik op hun bedrijf. *zie foto rechts van het artikel
