PROVINCIE OP DE RADAR
Veertig jaar loodprikjes in Hoboken
Omdat kinderen belangrijk zijn
Sinds 1978 volgt het Provinciaal Instituut voor Hygiëne (PIH) de lood-in-bloedwaarden van de kinderen in de buurt van Umicore in Hoboken intensief op. Doordat kinderen beduidend vaker hun mond aanraken, lopen zij van alle bewoners namelijk het hoogste risico. Bovendien kan een blootstelling aan lood al bij lagere dosissen de ontwikkeling van de hersenen van kinderen verstoren en kan het tot een lager IQ en leer- of gedragsproblemen leiden.
Tweemaal per jaar organiseert de dienst milieu-gezondheid samen met het labo van de provincie (PIH) een grootschalig onderzoek bij kinderen van 1 tot 12 jaar in de wijken ten noorden van de fabriek, namelijk Moretusburg en Hertogvelden. Dankzij die metingen weten we dat het aandeel van lood in hun bloed de voorbije jaren gestaag daalde. Umicore leverde inspanningen om de uitstoot te beperken en de bewoners en scholen in Hoboken namen de nodige maatregelen om de blootstelling aan lood te verlagen. Zoals: zoveel mogelijk met nat poetsen, een stofzuiger met een HEPA-filter gebruiken om de circulatie van loodhoudend stof te verminderen, stevig de voeten vegen bij het binnenkomen, de kinderen de handen laten wassen na het buitenspelen, buitenspeelgoed regelmatig met water afspoelen, en groenten en fruit voor het eten extra goed wassen.
Onverwachte verslechtering
Toch stelde het PIH bij de meting van dit voorjaar een opmerkelijke verhoging vast. Bijna de helft van de kinderen overschreed de referentiewaarde gehanteerd door het American Centers for Disease Control and Prevention (CDC), die 5 microgram per deciliter bedraagt. Twintig kinderen hadden zelfs een lood-in-bloedwaarde van meer dan 10 μg/dl. Bij de vorige meting waren dat er slechts twee.
Wat is er aan de hand?
Absolute zekerheid over de oorzaak van deze stijging is er niet. Momenteel wijst alles op een ongelukkige samenloop van omstandigheden. Ongunstige windrichtingen en stormen in het voorjaar deden meer loodstof van de fabriek naar de wijk afwaaien. Door de aanhoudende droogte spoelde dat nauwelijks weg. Tijdens de coronalockdown waren de kinderen ook drie maanden lang continu in de wijk aanwezig en was er dus een groter risico op blootstelling aan het loodhoudende stof.
"Bloedprikjes zijn in Hoboken al meer dan 40 jaar een belangrijke monitoringstool."
Extra waakzaamheid geboden
De verhoogde resultaten zorgden voor ongerustheid bij de bewoners en voor heel wat persaandacht. Het overleg tussen overheden, gezondheidswerkers en industrie kwam in een stroomversnelling terecht. De stad bood de kinderen in de zomervakantie alvast opvangmogelijkheden aan buiten de wijk. Verder onderzoek zal uitwijzen welke extra maatregelen nodig zijn om de blootstelling aan lood te verminderen en de gezondheid van de kinderen beter te beschermen.
