Proefbedrijf Pluimveehouderij 2020
Hoogtepunten
Onderzoek vleeskippen
“Met succes werden een aantal algensoorten opgekweekt.”
“Het Kuikemis-project wil met een brongerichte aanpak komen tot een reductie van de ammoniakemissie.”
Vlaanderen circulair: hergebruik spoelwater
Het Proefbedrijf Pluimveehouderij werkt sinds begin 2020 nauw samen met Thomas More – Radius (Campus Geel) aan een project binnen VLAANDEREN CIRCULAIR (OVAM): Hergebruik van spoelwater ter bevordering van de circulaire pluimveehouderij: van medium voor algenkweek tot aanrijking van kippenvoeder.’ Spoelwater, dat ontstaat bij het reinigen van kippenstallen, bevat technisch gezien een beperkte hoeveelheid stikstof en andere nutriënten in vergelijking met gangbaar drijfmest. In plaats van het spoelwater uit te spreiden als drijfmest op het land, wordt in dit pilootproject onderzocht of het efficiënter gebruikt kan worden door het toe te voegen als voedingsbron aan algen in hun kweekproces. Op basis van de chemische analyseresultaten van het spoelwater, werden een aantal algensoorten geselecteerd die het meest geschikt zijn om in dit medium op te kweken. Met succes werden in de labo’s van Thomas More-Radius (Campus Geel) een aantal algensoorten opgekweekt! Uit verschillende proeven werd Chlorella Sorokiana uitgeselecteerd om verder op te schalen onder praktijkomstandigheden. Met deze algensoort zal in 2021 op het Proefbedrijf een voederproef bij vleeskippen worden uitgevoerd. Algen zijn namelijk rijk aan verschillende nutriënten die mogelijks positieve effecten hebben op de productie, gezondheid en het welzijn van de vleeskippen. Met dit project wordt één van de basisprincipes van de circulaire economie toegepast: ‘reststromen verwerken en omzetten naar hoogwaardige grondstoffen’.
Reductie ammoniakemissie met Kuikemis
Sinds september 2018 werkt het Proefbedrijf Pluimveehouderij samen met het ILVO en Innovatiesteunpunt aan het Kuikemis-project. De doelstelling van dit project is om via een brongerichte aanpak te komen tot een reductie van de ammoniakemissie. Potentiële voeder-, management- en ventilatiestrategieën worden geïdentificeerd, deze worden eerst getest op kleine schaal en verderop in het project geimplementeerd op semi-praktijkschaal. Op het Proefbedrijf is eerst het effect van verschillende ventilatiestrategieën en temperatuurcurves onderzocht waarbij duidelijke effecten op stalklimaat, strooiselkwaliteit en ammoniakemissie zijn vastgesteld. Op het ILVO zijn op kleine schaal een reeks voedings- en managementmaatregelen getest. De meest beloftevolle technieken worden nu op het Proefbedrijf verder op grotere schaal geëvalueerd. Bijkomend worden in deze rondes ook geurmetingen uitgevoerd. Intussen is een nieuw projectvoorstel ingediend om het project te verlengen en verder uit te breiden naar fijn stof en geur. Bedoeling is om zo tot een globale evaluatie van potentiële maatregelen te komen waarbij het globale effect op de emissies van ammoniak, geur en fijn stof samen beoordeeld wordt.
Mededeling 97
De Andere Kip: Hoe een Vlaamse meerwaardevleeskip vanuit een coöperatie in de markt zetten?
De Vlaamse consument is bereid een meerprijs te betalen voor kippenvlees dat hem een toegevoegde waarde biedt, zo blijkt uit onder andere een studiedag rond nieuwe verdienmodellen in de land- en tuinbouw en verschillende enquêtes. Aan de productie van meerwaardekippen worden extra voorwaarden rond duurzaamheid, dierenwelzijn en/of milieu opgelegd, met aandacht voor de smaak van het vlees. Supermarkten verkopen nu al meerwaardekippen maar deze zijn vaak afkomstig uit het buitenland terwijl ze even goed in Vlaanderen kunnen opgroeien, denk maar aan de Mechelse koekoek en maïskippen.
Mededeling 98
Drinkwater bij vleeskuikens ontsmetten met ultraviolet licht en ozontechnologie
In de intensieve veehouderij is zuiver drinkwater essentieel om de dieren gezond te houden en het gebruik van antibiotica zoveel mogelijk te beperken. Toch krijgt drinkwater vaak niet de nodige aandacht terwijl het voor een bedrijf ‘onzichtbaar goud’ kan zijn. Er bestaan verschillende technieken om de bacteriële en/of chemische kwaliteit van drinkwater op een veeteeltbedrijf te verbeteren. Het Proefbedrijf Pluimveehouderij onderzocht in welke mate de combinatie van een behandeling met ultraviolet licht en ozontechnologie de drinkwaterkwaliteit kan verbeteren.
Naar aanleiding van afgeronde projecten publiceren de onderzoekers van het Proefbedrijf Pluimveehouderij samen met de betrokken partners een mededeling. In 2020 werden mededeling 97 en 98 geschreven en gepubliceerd. Een overzicht van alle mededelingen van het Proefbedrijf Pluimveehouderij vind je hier.
Onderzoek naar legkippen
Interreg MiteControl
De rode vogelmijt of ‘bloedluis’ is een ectoparasiet die grote schade veroorzaakt bij leghennenhouders in Europa. Het Proefbedrijf Pluimveehouderij leidt het Interreg NWE-project MiteControl waarin samen met partners in Frankrijk, Nederland en het Verenigd Koninkrijk gezocht wordt naar een geïntegreerde duurzame aanpak van de rode vogelmijt. Geïntegreerde pestbestrijding (IPM) is een concept dat vooral in de horticultuur al veel toegepast wordt. Bij IPM wordt gefocust op preventie en gebeurt bestrijding bij voorkeur met niet-chemische middelen. Chemische bestrijdingsmiddelen worden pas aangewend als laatste redmiddel. Een andere belangrijke factor binnen IPM is monitoring. Door de bloedluispopulatie nauwgezet op te volgen vanaf het begin van een legronde krijg je een beter inzicht in de situatie. Binnen MiteControl worden verschillende monitoringstechnieken geëvalueerd en wordt een innovatief camerasysteem ontworpen en gebruikt voor bloedluis monitoring op pilootbedrijven. In een eerste fase van het project werden verschillende combinaties van niet-chemische behandelingen uitgetest. Dit leidde uiteindelijk tot 3 IPM strategieën die momenteel op 12 pilootbedrijven in België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk worden uitgetest. Proefbedrijf Pluimveehouderij volgt hiervoor sinds juni 2020 de verrijkte kooi en volièreafdelingen van haar eigen leghennenstal nauwgezet op. Daarnaast lopen er in België proeven op een conventioneel en biologisch bedrijf. Alle bedrijven worden opgevolgd vanaf de leegstand tot het einde van de ronde. De eerste resultaten zijn veelbelovend end e pluimveehouders zijn positief over de toegepaste strategieën. MiteControl (NWE 756) is een project dat gefinancierd wordt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) via Interreg Noordwest Europa. De Belgische partners krijgen bijkomende steun van Provincie Antwerpen, Vlaanderen – Departement Landbouw en Visserij en Boerenbond.
Gloednieuw huisvestingssysteem: Code2+
In 2020 werd een afdeling in de leghennenstal van het Proefbedrijf opnieuw ingericht met een gloednieuw huisvestingssysteem, het Code2+ systeem. Deze manier van huisvesten biedt een alternatief voor scharrelhouderij (Code 2 op het ei) waarbij zowel gekeken wordt naar goede technische resultaten, een lagere klimaatimpact en een verbeterd dierenwelzijn. Code2+ is uniek in de wereld en wordt momenteel op het Proefbedrijf Pluimveehouderij uitgetest. Dit systeem is het resultaat van een samenwerking tussen 4 partners: Vencomatic en Wageningen Universiteit uit Nederland, Boerenbond en Proefbedrijf Pluimveehouderij uit België. In het systeem zitten zowel bruine als witte leghennen met zowel een behandelde als hele snavel. Deze hennen kunnen we vergelijken met de leghennen in een volièresysteem en leghennen in een verrijktekooisysteem die in aanpalende afdelingen gehuisvest zijn. Tijdens de ronde zal er gekeken worden naar technische resultaten (productiecijfers), management en gebruik van het systeem door hennen. Ook zal er continu ammoniak gemeten worden en worden stofconcentraties ingeschat. Het welzijn van de hennen wordt geëvalueerd aan de hand van zowel gedragsobservaties als een beoordeling op basis van het Europese Welfare Quality Protocol.
Verantwoord verlengen legperiode
In juni 2020 startte een nieuwe leghennenronde op het Proefbedrijf. In deze ronde worden in de volièrehuisvesting bruine en witte hennen met hele snavels gehouden. Deze proef kadert in het Vlaio-traject “LegLanger: naar een hoger rendement door het verantwoord verlengen van de legperiode” waarvan ILVO trekker is. Tijdens de ronde wordt het geven van een controlevoeder vergeleken met het geven van een precisievoeder specifiek voor witte en bruine hennen. Bij het precisievoeder ligt de focus op kwaliteit van de grondstoffen en wordt het voeder preventief aangepast op basis van de prestaties van de hennen.
Naast het opvolgen van productie zal er vooral zeer sterk gekeken worden naar eikwaliteit. Hoe neemt de eikwaliteit af bij een hen die ouder wordt? Kunnen we de afname van eikwaliteit vertragen door in te grijpen via het voeder?
Dit project wordt gesubsidieerd door VLAIO en verloopt in samenwerking met ILVO, het Proefbedrijf Pluimveehouderij en Pehestat bvba.
“Het Proefbedrijf Pluimveehouderij ontwikkelde een checklist om vroege tekenen van schadelijk pikgedrag te ontdekken.”
Demo Hele Snavels
Het houden van leghennen met een hele snavel vraagt een andere aanpak in vergelijking met behandelde hennen. Het vroeg detecteren van de eerste tekenen van (schadelijk) pikgedrag is zeer belangrijk. Het demonstratieproject Hele Snavels heeft als doel inzicht te verkrijgen in de mate waarmee uitlokkende factoren en preventieve maatregelen een invloed hebben op het houden van hennen met hele snavels en vanuit deze kennis een adviesgids op te stellen. Hierbij zal zowel de impact op dierenwelzijn als de economische impact bepaald worden. Het Proefbedrijf Pluimveehouderij ontwikkelde een monitoringstool: de checklist pikkerij. Er wordt gevalideerd of deze checklist in de praktijk een bruikbare tool is om vroege tekenen van schadelijk pikgedrag te ontdekken.
Hoogtepunten in 2020
• Op 1 mei is het project officieel van start gegaan, met Pehestat als projectpartner • In totaal bezochten we 11 bedrijven die momenteel leghennen met hele snavels houden. We namen enquêtes af over de ervaring van de pluimveehouder met hele snavels, hebben het vederkleed gescoord, en de checklist pikkerij uitgevoerd. • Op 4 van de 11 bedrijven hebben we de checklist pikkerij ook aangeleerd aan de pluimveehouder zodat deze wekelijks kan worden uitgevoerd. Op deze bedrijven volgen we de hennen doorheen de volledige ronde op, in samenspraak met de bedrijfsdierenarts.
